Süpernova Hakkında
Uzaya meraklı olan herkes Süpernova patlamaları hakkında birkaç şey duymuştur. Uzay insanların binlerce yıldır çözmeye çalıştığı bilinmeyenlerin başında gelir. Her uygarlık uzayın gizemini çözebilmek için pek çok çalışma başlatmıştır. Fakat uzay hakkındaki en doğru ve fazla bilgiye ise yakın insanlar yakın zamanda ulaşmıştır. Şüphesiz ki gelişen teknolojinin ve artan bilginin bunda faydası oldukça fazladır. Fakat yine de insanlar uzayın bilinmeyenleri hakkında daha yüzde 0,01 bile yol kat etmemiştir.
Medeniyetler uzayı araştırdıkça pek çok bilinmeyeni gözler önüne sermeye başladı. Bazı uzay olaylarına insanlar hala akıl erdiremiyor ve gizemini çözemiyor. Fakat bazı olaylar ise insanları bir kez daha uzaya meraklı hale getiriyor. Bunlardan bir tanesi de herkesin hayatında pek çok kez duyduğu Supernova patlamalarıdır. Keşfi insanların aslında uzayı ne kadar az bildiğinin bir kanıtı olarak ortaya çıkmıştır. Çünkü bu patlamalar öncesinde ve sonrasına pek çok soru işareti bırakmaktadır.
İçindekiler
Süpernova Nedir ve Neden Olur?
Yıldızlar uzayın en gizemli parçalarından bir tanesidir. Pek çok kişiye göre yıldızlar cansız ışık saçan gök cisimleridir. Fakat yıldızların aynı canlılar gibi ölümü gerçekleşir ve bu olaya da Süpernova patlamaları adı verilir. Bir yıldız ömrünün sonuna geldiği zaman uzaya enerji saçacak şekilde bir patlama yaşar. Patlama sonrasında uzayın derinliklerine inanılmaz büyüklükte bir enerji yollar. Ve arkasında da toz bulutu şeklinde süpernovalar bırakır. Yani Supernova ömrü dolan bir yıldız enerji saçarak uzayda patlamasıdır.
Patlama ve enerji yayılmasının büyüklüğü insanları kesinlikle yanıltmasın. Bu patlama ile yıldızın içerisinde bulunduğu gökada inanılmaz derecede bir aydınlanma yaşar. Üstelik ortaya çıkan enerji de inanılmaz seviyelerdedir. 8 milyar yaşında olan güneşin ömrü boyunca yaydığı enerji tek bir supernova patlaması ile ortaya çıkabilir. Bu durum bizlere patlamanın hem büyüklüğünü hem de tehlikesini gösteriyor. Uzaydaki bu inanılmaz gök olayı filmlerde ve dizilerde de kendine yer bulmuştur.
Hakkında Bilinmeyenler
Özellikle 1900’lü yıllarda başlayan teknolojik devrim yüzünden uzay artık daha kolay inceleniyor. Süpernovanın keşfi sanıldığı gibi yakın zamanda olmamıştır. MS. 185 yılında bir gök olayı kayıtlara geçmiştir. Dönemin Çinli uzay bilimcileri şahit oldukları uzay olayını kağıda not almıştır. Yıllar sonra ise not alınan bu gök olayının aslında tarihteki ilk Süpernova Patlaması olduğu ortaya çıkmıştır.
Supernova Nasıl İsimlendirilir?
Dünyada insanlığın şahit olduğu onlarca Supernova patlaması bulunuyor. Bu yüzden isimlerinin karıştırılmaması son derece önemlidir. Çünkü patlamaların yaydığı enerji ve oluşma şekilleri sürekli inceleniyor. Supernovaların meydana geldiği yılları ezberlemek yerine bilim adamları onları ismine yerleştirmiştir. Örneği ilk patlama SN(Milattan Sonra). 185 şeklinde ifade edilir. Aynı yıl birden fazla olduysa yılın yanına kaçıncı kez olduğu eklenir. Örneğin SN 2008a ve SN 2008b gibi isimlendirilir. İsimdeki “a” ilk patlamayı “b” ise ikinci patlamayı ifade eder.
Supernova Çeşitleri Nelerdir?
Patlamalar Sadece yıldız ölürken ortaya çıkarmaz. Patlamalar farklı çeşitlerde meydana gelir ve uzaydaki etkileri de birbirinden farklı olur. Örneğin; Süpernova patlaması kara delik oluşmasına bile neden olabilir. Ayrıca bazı yıldızlarda karbon füzyonu ile patlayarak uzaya yayılır. Genel olarak kütlesi belli bir değerine çıkan yıldızlar belli bir sıcaklığa kavuştuğu zaman bu füzyon tetiklenir.
Eğer yıldız iç basıncı kendi kütle çekimini aşamadığı ya da yenemediğinde yıldız çökmeye başlar. Bu çökmenin sonucunda patlama meydana gelir. Bu tür patlamalara yıldız çökmesi adı da verilir. Kara delik ya da nötr yıldız oluşumu da bu patlamalardan sonra meydana gelebilir. Patlayan yıldızın kütlesi belli bir düzeyin üzerinde ise bu sonuçtan bir tanesi ortaya çıkar. Böyle bir patlamada meydana gelen ışık yayılması da diğerlerinden azdır.
Patlamalarının Yerleri Nasıl Biliniyor?
Uçsuz bucaksız uzayda bir yıldız patlamasını yakalamak oldukça zordur. Uzayın her noktası incelenerek bu patlamaları yakalamak gerekir. Günümüz koşullarında ise bu durum son derece zordur. Fakat patlamalarda da ortaya çıkan parlaklık bilim adamlarına bazı bilgiler verir. Yayılan parlaklık sayesinde patlamanın dünyadan ne kadar uzakta olduğu bilinir. Süpernova patlamasının nerede olduğunu bulabilecek en iyi imkan şimdilik budur.
Daha fazla kaynak için bu siteyi de ziyaret edebilirsiniz güzel bir kaynak olacaktır.
Bilişim Durağında tekrar görüşmek üzere.